Aile yapısı çocukları nasıl etkiliyor?

Çocukluk dönemi bireyin yaşamının devamını belirleyen kritik bir öneme sahiptir. Aile yapısı ve ebeveynlerin tutumu hem çocuğun gelişimini hem ruh sağlığını doğrudan etkiler.

Kendi anne babalarından gördüklerini uygulamak isteyen gelenekçiler de tam tersini hayata geçirmek isteyen yenilikçiler de doğru bir yol izlediklerinden emin olarak çocuklarını şekillendirmeye çalışırlar.

Kuramcılar temelde üç tip aile olduğu konusunda hemfikirdir. Dayatmacı, özgürlükçü ve demokrat.

Dayatmacı aile tipi sevgi verirken cimri, kural koyarken ve denetlerken katıdır. Otoritelerini sonuna kadar kullanmak ve kurallara uyan bireyler yetiştirmek isterler. Toplum için yararlı birey yetiştirmenin bu olduğu yanılgısındadırlar.

Yeterince sevgi almayan çocuk kurallara uymadığı zaman cezalandırılır. Fiziksel ceza bu tür ailelerde görülür. Çekingen, hoşnutsuz ve endişeli, kuralların olmadığı ortamlarda bocalayan çocuklarınız olsun istiyorsanız bu model sizin için biçilmiş kaftan.

Özgürlükçü aileler çocuklarını sevgiye boğar, kural koysalar da uyulmamasını önemsemez ve cezaya hiç başvurmazlar. Sadece çocuklarının yararını düşünen bu tür aileler genellikle tek çocukludur.

Demokratik aileler ise hem ailenin ve toplumun hem çocuklarının gereksinimlerini düşünerek hareket ederler. Çocuklara olumsuz davranışlarının ve kurallara uymamalarının sonucunda uyarıda bulunur ve sonuçları hakkında tartışılarak yinelenmemesi için dikkatleri çekilir.

Hata yapma özgürlüğü ile davranışlarının sonuçlarına katlanma sorumluluğu verilen çocuklar yaşlarına uygun davranışlar göstermeleri ve kararlar alabilmeleri konusunda desteklenirler.

Çocuklarına koşulsuz ve aşırıya kaçmadan sevgi veren bu tip aileler; bağımsız, öz denetimi olan, yaratıcı, esnek düşünebilen ve girişken bireyler yetiştirmeyi başarabilirler.

Çocuk yetiştirmede maalesef niyet ile sonuç her zaman örtüşmez. Her ebeveyn iyi niyetlidir ama demokratik bir aile yapısı oluşturmadıkları sürece hayal kırıklığı yaşamaları kuvvetle muhtemeldir.

Uzman Hipnoterapist Psikolog Gani Eser 2015